มาทำความรู้จัก “แอนดีซีน (Andesine)”

รัชชัย ฟุ้งกลิ่น
ศูนย์ฉายรังสีอัญมณี
สถาบันเทคโนโลยีนิวเคลียร์แห่งชาติ (องค์การมหาชน)

แร่แอนดีซีน (andesine) เป็นแร่อีกชนิดหนึ่งที่อยู่ในกลุ่มแร่เฟลด์สปาร์ (feldspar) ซึ่งเป็นแร่ประกอบหินที่สำคัญที่สุดชนิดหนึ่ง เป็นกลุ่มซิลิเกต (silicates) ที่มีโพแทสเซียม โซเดียม และแคลเซียม เป็นส่วนประกอบสำคัญ กลุ่มแร่เฟลด์สปาร์เป็นกลุ่มแร่ค่อนข้างใหญ่มีเกือบ 20 ชนิด สามารถแบ่งชนิดและเรียกชื่อโดยใช้ความแตกต่างของอัตราส่วนระหว่าง แร่แอลไบต์ (albite; NaAl2Si2O8) และอะนอร์ไทต์ (anorthite; CaAl2Si2O8) ที่รู้จักกันมากมีประมาณ 9 ชนิด เช่น แอนดีซีน แลบราโดไรต์ ซันสโตน ฯลฯ เป็นต้น

 

แอนดีซีน (andesine: sodium calcium aluminum silicate) ถูกเรียกตามชื่อเทือกเขาแอนดิสในอเมริกาใต้ ซึ่งเป็นบริเวณที่มีการค้นพบเป็นครั้งแรก แต่จริง ๆ แล้ว แอนดีซีนสามารถค้นพบได้ทั่วโลก ประกอบด้วยแอลไบต์ 70-50 % และ อะนอร์ไทต์ 30-50 % เป็น แพลจิโอเคลส (plagioclase) ที่สำคัญของหินอัคนีชนิดหินไดออไรต์ (diorite) และหินแอนดีไซต์ (andesite) มีระบบผลึกไทรคลินิก (triclinic) อาจเกิดเป็นผลึกแฝด (twinned) ความแข็งระหว่าง 6-6.5 ถ.พ. 2.68-2.71 แนวแตกแบบก้นหอย (conchoidal fracture) ความวาวคล้ายแก้ว หรือด้านคล้ายดิน

แนวแตกชนิดสมบูรณ์ในแนวหนึ่งและเกือบสมบูรณ์ในอีกแนวที่เกือบตั้งฉากกัน แอนดีซีนที่พบจะมีเฉดสีเหลือง (ปกติมีสีเหลืองจาง ๆ ถึงสีน้ำตาลอ่อน ๆ) ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2545-2546 แอนดีซีนเริ่มมีมูลค่าสูงขึ้นโดยเฉพาะแอนดีซีนที่มี สีแดง สีแดงเข้ม สีเขียว สีส้ม หรือเฉดสีอื่น ๆ ซึ่งแอนดีซีนที่มีสีต่าง ๆ เหล่านี้ไม่มีข้อมูลหรือทราบแหล่งที่มาอย่างแน่ชัด บ้างก็ว่ามาจากคองโก ทิเบต จีน หรือมองโกเลีย

สมบัติทางกายภาพของแพลจิโอเคลส (Physical Properties of Plagioclase)

 Cleavage:
(แนวแตกเรียบ)

 [001] Good, [010] Good

 Color:
(สี)

 White, Gray, Bluish white, Reddish white, Greenish white.

 Density:
(ความหนาแน่น)

 2.61 - 2.76, Average = 2.68

 Diaphaniety:
(การส่องแสงผ่าน)

 Transparent to translucent

 Fracture:
(แนวแตก)

 Brittle - Generally displayed by glasses and most non-metallic minerals.

 Habit:

 Massive - Granular - Common texture observed in granite and other   igneous rock.

 Hardness:
(ความแข็ง)

 6-6.5 - Orthoclase-Pyrite

 Luminescence:
(การเปล่งแสง)

 Non-fluorescent.

 Luster:

 Vitreous (Glassy)

Streak:

 white

ข้อมูลทั่วไปของแอนดีซีน (General Andesine Information)

 Chemical Formula:
(สูตรเคมี)

 (Na,Ca)(Si,Al)4O8

 Composition:
(องค์ประกอบ)

 Molecular Weight = 268.62 gm

 

 

 

 

 Sodium        5.14 %  Na    6.92 % Na2O
 Calcium       5.97 %  Ca    8.35 % CaO
 Aluminum  14.06 %  Al   26.57 % Al2O3
 Silicon         27.18 %  Si   58.16 % SiO2
 Oxygen        47.65 %  O
                     100.00 %      100.00 % = TOTAL OXIDE

 Empirical Formula:
(สูตรเอมพิริคัล)

Na0.6Ca0.4Al1.4Si2.6O8

 Environment:

Magnetic and metamorphic rocks.

 IMA Status:

Not Approved IMA 1841

 Locality:
(ท้องถิ่นที่พบ)

Andes Mountains, South America. Link to MinDat.org Location Data.

 Name Origin:

Named after its locality.

 Synonym:

Ab60 **
An40 **

** Ab คือ (NaAl2Si2O8) ** An คือ (CaAl2Si2O8)

ที่มา :

  1. http://www.webmineral.com/data/Andesine.shtml :
  2. http://www.limragems.com/ images/AH1326images01.jpg :
  3. http://cpairat.tripod.com/feldspars.htm