STKC 2553

:

สุรศักดิ์  พงศ์พันธุ์สุข
กลุ่มวิจัยและพัฒนานิวเคลียร์
สถาบันเทคโนโลยีนิวเคลียร์แห่งชาติ (องค์การมหาชน)

ในงาน 1 วันอัศจรรย์กับนิวเคลียร์ ในวันเสาร์ที่ 20 ก.พ. 2553 ที่ลานจัดแสดงอีเดนชั้น 1 ศูนย์การค้าเซ็นทรัลเวิลด์ สทน. ได้เปิดตัวบัวจันทร์โกเมนให้ประชาชนทั่วไปได้ชม

บัวจันทร์โกเมน เป็นบัวสายพันธุ์ใหม่ของโลก สามารถเปลี่ยนสีได้ถึง 3 สี ในดอกเดียวกัน โดยบัวสายพันธุ์ดังกล่าวจะเปลี่ยนสีทุกวัน โดยวันแรกเมื่อออกดอกจะมีสีชมพูแดง วันที่ 2 จะมีสีเหลืองแซมขึ้นมา จากนั้นวันที่ 3 จะเปลี่ยนเป็นสีเหลือง ซึ่งบัวดังกล่าวจะบานอยู่ประมาณ 4-5 วัน วัดความกว้างของดอกได้ไม่ต่ำกว่า 30 ซม. ขณะนี้ได้ส่งบัวจันทร์โกเมนไปจดทะเบียน ที่สมาคมบัวโลกสหรัฐอเมริกา และถือเป็นสิทธิบัตรงานวิจัยของ สทน.

บัวจันทร์โกเมนนี้นายวิชัย ภูริปัญญาวานิช นักวิทยาศาสตร์นิวเคลียร์อาวุโสของ สทน. ได้ใช้เทคโนโลยีนิวเคลียร์ปรับปรุงสายพันธุ์ โดยใช้การฉายรังสี ซึ่งเป็นวิธีการหนึ่ง ซึ่งจะก่อให้เกิดการกลายพันธุ์ ที่จะสามารถนำมาคัดเลือกให้ได้สายพันธุ์ใหม่ ที่มีลักษณะแตกต่างไปจากเดิม นายวิชัยเล่าว่า บัวสายพันธุ์ใหม่นี้ เกิดจากการผสมพันธุ์ระหว่าง บัวหลวงอเมริกันสีเหลือง ผสมกับ บัวสายพันธุ์แหลมแดงไทย หรือพันธุ์ราชินี ช่วงแรกใช้การผสมเกสร ซึ่งต้องใช้ระยะเวลาค่อนข้างนาน ได้ผลน้อยและอ่อนแอ ต่อมาจึงใช้เทคโนโลยีนิวเคลียร์กระตุ้นให้เกิดการกลายพันธุ์ ซึ่งลำต้นสูงกว่า 2 เมตร

เมื่อกล่าวถึงบัวหลวงอเมริกันสีเหลือง เมื่อปี 2550 สทน. โดยนายวิชัย ได้เคยประสบความสำเร็จมาแล้วครั้งหนึ่ง จากการดำเนินงานวิจัยโดยมีจุดประสงค์ เพื่อศึกษาผลของรังสีแกมมา ต่ออัตราการอยู่รอดของเหง้าบัวหลวงอเมริกันสีเหลือง ที่เคยมีผู้นำเข้ามาปลูกในประเทศไทย แต่ไม่สามารถปลูกเลี้ยงจนกระทั่งออกดอกได้ แม้ว่าจะนำไปปลูกในเขตภาคเหนือก็ตาม เพื่อคัดเลือกให้ได้สายพันธุ์บัวหลวงอเมริกันสีเหลือง ให้สามารถออกดอกได้ในประเทศไทย

อนึ่ง บัวหลวงในโลกมีอยู่ด้วยกัน 2 ชนิด ชนิดหนึ่งมีถิ่นกำเนิดอยู่ในเอเชียเขตร้อน และเขตกึ่งร้อนแถบอินเดีย จีน คือ Nelumbo nucifera Gaertn.  มีชื่อสามัญว่า sacred lotus ซึ่งในประเทศไทยให้ดอกสีขาวหรือชมพู เรียกโดยทั่วไปว่า บัวบูชาพระ หรือ ปทุมชาติ แบ่งออกเป็น 6 สายพันธุ์ คือ บุณฑริก ปทุมปัทมา สัตตบุษย์ สัตตบงกช ปักกิ่งขาว และปักกิ่งชมพู และบัวหลวงอีกชนิดหนึ่ง ได้แก่ บัวหลวงอเมริกัน (Nelumbo lutea) มีชื่อสามัญว่า American yellow lotus มีลักษณะเหมือนบัวหลวงในประเทศไทยทุกประการ เพียงแต่มีลักษณะใบเล็กกว่า และมีดอกสีเหลือง เจริญเติบโตในเขตอากาศหนาวและกึ่งหนาว ออกดอกเฉพาะในช่วงเดือนมิถุนายนถึงสิงหาคม ซึ่งเป็นช่วงวันยาวของประเทศในซีกโลกภาคเหนือ

ข้อมูล : กลุ่มวิจัยและพัฒนานิวเคลียร์ สทน. และหน่วยประชาสัมพันธ์